တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔

ယေန႔သည္ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ ျဖစ္သည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ သမားေတာ္ႀကီး ဇီဝက၏ သရက္ဥယ်ာဥ္တြင္ ရဟန္းေတာ္
အေပါင္းႏွင့္ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ အဇာတသတ္မင္း ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္မႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍
သာမညဖလ (ရဟန္းျပဳျခင္းအက်ိဳး) ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူေသာေၾကာင့္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္
ေန႕ကို သာမညဖလအခါေတာ္ေန႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
တန္ေဆာင္မုန္းလသည္ ၿဗိစၦာရာသီကာလျဖစ္၍ လမင္းသည္ ၾကတၲိကာနကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္
ထြန္းပကာ တာရာမွာ က်ီးတာရာျဖစ္သည္။ ရာသီပန္းသည္ ခဝဲပန္းျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္က တန္ေဆာင္မုန္းကို
]]တန္ေဆာင္မႈန္}}ဟု ေရးသားၿပီး အင္းဝေခတ္တြင္ ]]တန္ေဆာင္မုန္း}}ဟု ေျပာင္းလဲေရးသားခဲ့ၾကသည္။
အခ်ိဳ႕က ]]တန္ေဆာင္မႈန္း}}ဟုလည္း ေရးသားၾကသည္။
ေရွးေခတ္ျမန္မာတို႕သည္ တန္ေဆာင္တိုင္ကို အလင္းေရာင္ယူေဆာင္ေသာတိုင္ဟု အဓိပၸာယ္သတ္မွတ္၍
နတ္ျပည္ရွိ စူဠာမဏိေစတီေတာ္အား ဆီမီး၊ မီးပံုးပ်ံႏွင့္ မီး႐ွဴးမီးပန္းမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲကာ အံ့မခန္းပူေဇာ္ၾကသည္။
ကထိန္ဟူသည္ ]]ကထိန}}ဟူေသာ ပါဠိဘာသာစကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး ]]ျမဲျမံခိုင္ခံ့ျခင္း}}ဟု
အဓိပၸာယ္ရသည္။ ]]ကထိန}}ဟု ေခၚရျခင္းမွာ အာနိသင္အက်ိဳးငါးပါး တစ္ၿပိဳင္နက္ရေစျခင္း၊ ဘုရား
အစရွိေသာ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ခ်ီးမြမ္းအပ္ျခင္း၊ ကထိန္ခင္း၍ အာနိသင္ရေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔မွာ
ကထိန္ခင္းေသာေန႔မွ ငါးလခန္႔ အက်ိဳးတရားငါးပါး ျမဲျမံစြာရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကထိန္သကၤန္းသည္
တစ္ႏွစ္တြင္တစ္လ၊ တစ္လတြင္တစ္ႀကိမ္သာျပဳရသည့္ ထူးျခားေသာ ကာလဒါနျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႕ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္တြင္ မသိုးသကၤန္းမ်ား ကပ္လွဴရန္
အတြက္ ရက္လုပ္ပူေဇာ္ပြဲမ်ားကို က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ေန႕ရက္မကူး တစ္ရက္တည္းအၿပီး ရက္လုပ္လွဴဒါန္းရေသာ
သကၤန္းျဖစ္၍ မသိုးသကၤန္းဟု ေခၚေဝၚၾကသည္။
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔တြင္ ေဆးပင္အေပါင္းကို ေစာင့္ေရွာက္သည့္ နတ္အေပါင္းတို႔ မဲဇလီပင္
ေစာင့္နတ္ထံသို႔ လာေရာက္စုေဝးသျဖင့္ မဲဇလီရြက္၊ မဲဇလီဖူးတို႔သည္ ကိုးဆယ့္ေျခာက္ပါးေသာေရာဂါကို
ေပ်ာက္ကင္းေစသည့္ စြမ္းပကားေၾကာင့္ ေဆးေပါင္းခသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
သို႕ျဖစ္ေပရာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႕ အခါသမယတြင္ ကထိန္သကၤန္း
ကပ္လွဴျခင္း၊ သာမညဖလသုတ္တရားေတာ္ကို နာၾကားျခင္း၊ ဆီမီးပူေဇာ္ျခင္း စသည့္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္
အစုစုတို႕ကိုျပဳ၍ ေမတၲာဘာဝနာမ်ား ပြားမ်ားၾကရန္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္ေရးသားလိုက္ရပါ
သည္။ ။(အယ္ဒီတာအာေဘာ္မွ)